Chế phẩm vi sinh là sản phẩm phân bón thu được từ quá trình lên men của vi sinh vật phân hủy các hợp chất hữu cơ có nguồn gốc khác nhau từ phế thải nông nghiệp, lâm nghiệp, phế thải chăn nuôi, phế thải chế biến,… Các chế phẩm vi sinh là các tổ chức sống nhỏ như vi khuẩn, nấm, vi rút và vi trùng có khả năng làm việc có lợi cho môi trường. Chúng có thể phân giải chất hữu cơ và các chất dinh dưỡng trong đất, tạo ra các chất phân giải dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng. Điều này giúp cải thiện chất lượng đất và tăng cường năng suất cây trồng mà không cần sử dụng nhiều phân bón hóa học, từ đó giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường.
Công nghệ sản xuất chế phẩm vi sinh trong việc tạo ra phân bón ngày càng mở rộng phát triển. Quá trình sản xuất này bao gồm việc lựa chọn phân lập và chọn tách các chủng vi sinh có khả năng phân hủy chất hữu cơ và cải thiện dinh dưỡng đất. Các chủng vi sinh được sản xuất hàng loạt để đảm bảo chất lượng và hiệu suất cao nhất. Ưu điểm của phân bón vi sinh là nó không gây ô nhiễm môi trường và có thể tăng cường sinh thái và cân bằng môi trường.
Ngoài việc sử dụng trong sản xuất phân bón, các chế phẩm vi sinh còn được ứng dụng trong việc bảo vệ môi trường. Chúng có khả năng phân giải chất ô nhiễm trong đất, nước và không khí, giúp làm sạch môi trường tự nhiên. Các chủng vi sinh này có thể loại bỏ chất ô nhiễm hữu cơ, chất hóa học độc hại và một số chất gây ô nhiễm khác, đồng thời tạo ra các chất cần thiết để khử phân giải các chất ô nhiễm.
Thêm vào đó, các chế phẩm vi sinh còn có khả năng tiếp tục hoạt động sau khi được sử dụng. Khi được áp dụng vào đất hoặc môi trường, chúng có thể sinh sống và phân giải các chất ô nhiễm trong suốt một khoảng thời gian dài. Điều này giúp giảm thiểu sự cần thiết phải sử dụng các chất tẩy rửa và chất khử trùng hóa học, từ đó bảo vệ môi trường và giảm thiểu rác thải độc hại.
Từ những lợi ích thực tế của chế phẩm vi sinh đem lại, từ thực tiễn sản xuất kết hợp với những kết quả nghiên cứu đã được nghiệm thu trong suốt hơn 10 năm, công trình nghiên cứu “Nghiên cứu thiết kế, chế tạo và ứng dụng thiết bị lên men vi sinh vật trên môi trường xốp đế sản xuất các chế phẩm sinh học nhằm phát triển nông nghiệp hữu cơ bền vững - bảo vệ môi trường” của tác giả TS. Lê Văn Tri và cộng sự đã được trao giải nhì Giải thưởng sáng tạo KHCN (VIFOTEC) năm 2022.
Sau thời gian nghiên cứu, các kết quả đã đạt được của công trình gồm: Thiết kế, chế tạo thiết bị lên men vi sinh vật trên môi trường xốp. Thiết bị đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Bằng độc quyền giải pháp hữu ích số 1964 “Thiết bị lên men môi trường xốp” năm 2018; Thiết kế, chế tạo hệ thống thiết bị sản xuất chế phẩm vi sinh trên môi trường xốp. Thiết bị đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Bằng độc quyền giải pháp hữu ích số 1907 “Hệ thống thiết bị sản xuất chế phẩm vi sinh trên môi trường xốp” năm 2018; Tạo ra Bộ giống vi sinh vật: Đạt tiêu chuẩn Việt Nam và thế giới, được cấp bản quyền tác giả số 3412/2013/QTG của Bộ Văn hóa thể thao và Du lịch. Bộ giống cấp 1 có hoạt tính cao, chất lượng ổn định, phù hợp với điều kiện sản xuất.
Bên cạnh đó, lựa chọn các điều kiện lên men và thu hồi sản phẩm tối ưu cho các chủng vi khuẩn, xạ khuẩn và nấm trên thiết bị lên men xốp. Từ đó hoàn thiện được quy trình sản xuất các chế phẩm vi sinh vật trên hệ thống thiết bị lên men môi trường xốp, gồm: Chế phẩm sinh học Fito-Biomix RR, chế phẩm sinh học xử lý ao nuôi thủy sản (BTS), chế phẩm hỗn hợp vi sinh vật lên men nguyên liệu hữu cơ, chế phẩm hương liệu men (Biomix), chế phẩm hỗn hợp vi sinh vật hữu ích. Quy trình đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Bằng độc quyền giải pháp hữu ích số 1874 Quy trình sản xuất chế phẩm vi sinh trên môi trường xốp”. Đồng thời hoàn thiện các quy trình ứng dụng các chế phẩm sinh học trong sản xuất: Xử lý rơm rạ, xử lý phân thải chăn nuôi, xử lý môi trường ao nuôi thuỷ sản, sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh...
Ứng dụng thiết bị lên men xốp trong sản xuất các chế phẩm vi sinh vật tại Công ty cổ phần công nghệ sinh học và nhiều đơn vị trên cả nước như: Trung tâm Ứng dụng Tiến bộ khoa học và Công nghệ tỉnh Bạc Liêu; Trung tâm Ứng dụng Tiến bộ khoa học và Công nghệ tỉnh Bắc Giang; Trung tâm Ứng dụng Tiến bộ khoa học Hải Dương; Trung tâm Ứng dụng Tiến bộ khoa học và Chuyển giao công nghệ tỉnh Long An; Trung tâm Ứng dụng Tiến bộ khoa học và công nghệ tỉnh Sơn La... với công suất 200 - 500 tấn chế phẩm/năm.
Đồng thời, Công ty đã có 36 sản phẩm phân bón được lưu hành và hình thành được 46 nhà máy sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh Fitohoocmon trên cả nước như: Công ty cổ phần đường Sơn Dương (Tuyên Quang), Công ty cổ phần mía đường Hoà Bình, Công ty cồ phần mía đường Sơn La, Công ty cổ phần Thành Đô (Lạng Sơn); Công ty cổ phần mía đường Lam Sơn (Thanh Hóa), Công ty cô phần mía đường Sông Con (Nghệ An), Công ty cổ phần Lệ Ninh (Quảng Bình); Công ty Thành Thành Công (Tây Ninh), Công ty cà phê 15 (Đăk Lăk), Binh đoàn 15 (Gia Lai)... với tổng sản lượng 500.000 tấn/năm. Hiện nay, thương hiệu “Phân bón FITO” đã trở thành thương hiệu mạnh trong ngành phân bón sinh học. Hàng năm đã có gần 300 ngàn tấn phân được sản xuất cho các loại cây trồng khác nhau mang thương hiệu “Phân bón FITO”.
Với tính nổi trội của sản phẩm đem lại, để việc áp dụng các công nghệ vào các địa phương được nhanh và chắc chắn thành công, công ty đã tiến hành chuyển giao theo các hình thức sau: Phối kết hợp xây dựng các đề tài, dự án ứng dụng đồng bộ các chế phẩm sinh học, công nghệ cao trong sản xuất phân bón và bảo vệ môi trường; xây dựng dự án đầu tư nhà xưởng - thiết bị và chuyển giao công nghệ các loại chế phẩm sinh học phục vụ sản xuất phân bón và bảo vệ môi trường cho các địa phương; Bảo hành, bảo trì vĩnh viễn, cung cấp các nguyên liệu gốc để sản xuất các chế phẩm sinh học, phân hữu cơ vi sinh, cung cấp các chế phẩm phân bón lá sinh học, cung cấp các chủng giống vi sinh vật gốc chất lượng cao. Đào tạo đội ngũ cán bộ kỹ thuật nhằm đảm bảo cho cơ sở sản xuất kinh doanh chế phẩm, phân bón tồn tại và phát triên lâu dài. Cam kết các công nghệ, sản phẩm, chế phấm, nguyên liệu gốc sản xuất... theo công nghệ của đơn vị chuyển giao đều đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc gia và quốc tế; không vi phạm nhãn hiệu, thương hiệu của bất cứ một đơn vị nào khác; không vi phạm những qui định của các cơ quan quản lý nhà nước; cung cấp đầy đủ các tài liệu, tiêu chuẩn theo yêu cầu để địa phương tái đăng ký chất lượng sản phẩm và hợp quy. Cùng xây dựng thương hiệu chung, bảo hành và bảo trì vĩnh viễn, giúp đơn vị tiếp nhận công nghệ xây dựng cơ sở sản xuất kinh doanh có hiệu quả lâu dài.
Để mở rộng phát triển các sản phẩm trong tương lai, công nghệ sản xuất và ứng dụng các chế phẩm vi sinh trong sản xuất phân bón và bảo vệ môi trường tiếp tục được nghiên cứu và phát triển. Qua đó, áp dụng các chế phẩm vi sinh giúp ngành nông nghiệp và môi trường ngày càng bền vững và an toàn hơn./.
Nguồn tin:
