Cây lựu có tên khoa học là Puni-cagranatum L. Chúng có nguồn gốc từ Châu Á. Lựu ở nước ta hiện nay có 3 nhóm chính là: Lựu đỏ (cho hoa và quả màu đỏ hồng), lựu trắng (hoa trắng quả màu trắng hồng) và loại thứ 3 là lựu cho ra khá nhiều hoa nhưng không có quả là lựu bông.
Về đặc điểm chung, cây lựu thuộc dạng thân gỗ nhỏ với chiều cao trung bình khoảng từ 3 - 4m những cây lựu cho tán lá sum suê với phiến lá nhỏ dài và hẹp màu xanh đậm. Trên thân cây có những gai nhọn chính là do ngọn và cành biến đổi thành. Hoa lựu nhỏ có dạng hình chuông úp ngược, khi nở có màu đỏ tươi với những cánh hoa nhỏ tỏa đều 6 cánh. Quả có dạng hình cầu tròn với đường kính trung bình từ 5 - 10cm tùy từng giống lựu, khi chín phần vỏ ngoài sẽ có màu đỏ hồng hoặc đỏ vàng, bên trong có chứa nhiều hạt màu hồng hoặc trắng trong suốt có vị ngọt dôm dốp chua. Cây lựu được trồng để lấy quả ăn hoặc trồng làm cảnh, tuy nhiên lựu còn là một vị thuốc chữa bệnh khá hiệu quả do hàm lượng chứa nhiều thành phần Vitamin B2, B, C và Canxi.... Ngoài ra quả lựu còn được dùng để chữa viêm da, hỗ trợ vết thương mau lành khá hiệu quả và rất nhiều các công dụng khác.
Giống Lựu Peru là một loại trái cây ngon nổi tiếng trên thế giới có nguồn gốc từ Trung Á, được trồng rộng rãi ở Tây Ban Nha, đến Mexico và California sau đó được lan rộng ra nhiều nước trên thế giới trong đó có Peru. Với nhiều thuận lợi về điều kiện thời tiết, địa hình và thổ nhưỡng cho cây lựu phát triển cho chất lượng quả ngon nên Peru đã trở thành nước xuất khẩu lựu có tiếng trên thế giới và tạo nên thương hiệu Lựu Peru nổi tiếng.
Đặc điểm của cây lựu Peru
Giống lựu Peru là loại cây bụi nhiều thân có thể được trồng thành cây nhỏ hoặc để ở trạng thái cây bụi. Nếu được duy trì ở dạng cây bụi, lựu Peru có chiều cao trung bình từ 2-6m, nhưng thường được duy trì ở dạng thấp khoảng 2m để dễ dàng thu hoạch trái. Lá cây lựu Peru khá dài và mảnh mai, nếu được trồng ở vùng khí hậu ấm áp, nó có thể là cây thường xanh, trồng ở các khu vực có mùa đông lạnh, lá của chúng sẽ chuyển sang màu vàng khi thời tiết trở lạnh, bắt đầu từ mùa thu, cây sẽ rụng lá và đâm lộc, nảy chồi trở lại vào mùa xuân. Quả lựu Peru có đặc điểm là kích thước vừa phải, hạt chắc và hơi chua. Đây là loại trái cây giàu vitamin C và B2, B9, đồng thời chứa nhiều khoáng chất và chất chống oxy hóa. Nó cũng chứa một lượng lớn chất xơ.
Điều kiện sinh trưởng, phát triển của cây lựu Peru
Người dân có thể trồng lựu Peru bằng hạt và trồng bằng phương pháp ghép cành, chiết cành. Tuy nhiên, phương pháp gieo hạt khiến cây lựu phát triển chậm và lâu cho ra quả nên hiện nay người trồng lựu chủ yếu trồng bằng phương pháp chiết cành, ghép cành. 2 phương pháp này sẽ có bộ gen mang đầy đủ tính trạng của cây mẹ nhanh cho ra quả và không bị thoái hóa. Lựu cần nhiệt độ trung bình và nhiều ánh sáng mặt trời để phát triển hoàn hảo. Là loại cây chịu hạn rất tốt, khi cây đã trồng ổn định trong vườn, rễ ăn sâu vào đất, người dân gần như không phải tưới nước bổ sung cho cây vì cây hoàn toàn có thể sống nhờ vào nước mưa, có độ ẩm cần thiết. Tránh tình trạng thiếu nước cây sẽ héo, sau đó dẫn tới tình trạng vàng lá, rụng lá khi đã cung cấp nước trở lại. Nếu trong thời kì cây ra trái, nếu tưới quá nhiều nước có thể khiến quả bị nứt và nổ.
Điều kiện ánh sáng và nhiệt độ cho cây lựu Peru sinh trưởng tốt
Lựu Peru có thể được trồng từ khí hậu ôn đới đến nhiệt đới, tuy nhiên, chất lượng quả lựu tốt nhất là ở những vùng có mùa đông lạnh và mùa hè khô nóng, có ánh nắng mặt trời đầy đủ là điều kiện tốt nhất cho cây lựu Peru phát triển và cho quả tốt nhất đặc biệt ở những vùng có mùa hè dài, nóng và mùa đông mát mẻ.
Điều kiện nước tưới và độ ẩm tốt cho sự phát triển của cây lựu Peru
Mặc dù cây lựu Peru có khả năng chịu hạn, nhưng chúng sẽ phát triển tốt hơn khi có đủ nước, đủ ẩm. Tùy thuộc vào độ ẩm trung bình của đất, vào mùa hè, người dân có thể trải một lớp mùn dày trên mặt gốc để có thể ngăn chặn sự bốc hơi ẩm của đất và giảm tần suất tưới nước. Người dân sẽ không cần tưới nhiều vào cuối mùa thu và mùa đông trong những ngày độ ẩm cao vì cây không hoạt động. Tuy nhiên, nếu vào những ngày khô hanh thì lượng nước tưới sẽ cần cao hơn, thậm chí ngang mùa hè nắng nóng.
Đất trồng cây lựu Peru
Cây lựu Peru sẽ vẫn phát triển ngay cả khi đất cằn cỗi và nó có thể phát triển trong nhiều loại đất, từ đất axit đến kiềm chúng vẫn sẽ tồn tại và thậm chí sinh trưởng phát triển tốt trong đất sỏi, đá. Tuy nhiên, đất thịt màu mỡ phối trộn với hữu cơ hoai mục là lý tưởng nhất cho cây lựu Peru phát triển và phải đảm bảo điều kiện thoát nước tốt nhưng giàu mùn, chất hữu cơ. Người dân có thể thêm phân hữu cơ trước khi trồng nếu cần tăng độ tơi xốp cho đất. Đặc biệt cần tránh trồng cây lựu Peru nơi đất sét cứng, đất chặt bó rễ vì đây là loại đất duy nhất mà chúng không phát triển được vì đất sét có thể cản trở quá trình thoát nước và nếu nước đọng lại xung quanh cây, nó có thể gây ra tình trạng úng rễ, thối rễ.
Để giúp cây lựu Peru phát triển tốt, người dân có thể mua bổ sung thêm một lượng phân chuồng hoai mục, phân trùn quế và xơ dừa để bón lót cho đất từ trước đó 15 ngày, giúp cân bằng dinh dưỡng và loại bỏ hết mầm bệnh có trong đất. Độ pH của đất để trồng lựu Peru phải từ trung tính đến hơi chua, mặc dù cây lựu Peru có thể phát triển trong đất kiềm, nhưng chúng thường gặp vấn đề trong việc hấp thụ sắt và các chất dinh dưỡng vi lượng khác.
Cách trồng cây lựu Peru đúng kỹ thuật
Việc đầu tiên cần chọn những cây con khỏe mạnh đủ rễ và chồi để cây sau này khỏe mạnh. Sau đó, cần chuẩn bị hố và đất trồng, hố đất cần đảm bảo chiều dài và rộng lớn gấp 3 lần đường kính và chiều cao của bầu cây con. Cây con trồng xuống đất phải là nơi có nhiều ánh nắng và thoáng gió.
Trồng cây: Cây lựu giống khi mua về cần bóc sạch lớp nilon và đặt nhẹ nhàng xuống hố lấp đất kín xung quanh gốc và dùng tay lèn chặt đất lại giúp cố định gốc cây hướng thẳng đứng. Trồng xong tiến hành tưới nước giữ ẩm luôn cho đất để cây mau ra rễ.
Phân bón cho cây lựu Peru
Đạm là chất dinh dưỡng quan trọng nhất cho tán lá, trong vài năm đầu tiên, điều cần thiết là đảm bảo cây có thêm đạm. Việc bón phân cho quá trình ra hoa và đậu quả trong những năm tiếp theo cũng rất quan trọng, người dân có thể bỏ qua việc bón phân hữu cơ trong năm đầu tiên nếu đất đã đủ màu mỡ để hỗ trợ cây trồng, trong năm thứ hai trở đi, người dân nên bón phân hữu cơ khoảng 2 lần/năm vào đầu mùa xuân và đầu mùa thu, giúp cây có đầy đủ các chất dinh dưỡng khoáng cần thiết, đồng thời giúp cải tạo đất, quá trình xới đất bón phân hữu cơ cũng giúp bộ rễ trao đổi oxi tốt hơn. Bên cạnh bón phân hữu cơ, việc bổ sung phân hoá học NPK là vô cùng cần thiết, người dân có thể bổ sung định kỳ 2 - 3 lần/năm.
Cụ thể, để cây lựu Peru phát triển tốt và cho năng suất quả cao, sau khi cây trồng được 1 tháng người dân tiến hành bón thúc cho cây bằng một lượng phân hoá học NPK với tỷ lệ lân (P) cao để kích thích cây ra rễ, xanh lá. Năm đầu tiên bón định kì NPK 3 lần mỗi lần cách nhau 3 tháng. Đến năm thứ 2 trở đi, ta tiến hành bón tăng lượng phân bón lên 10% chia ra làm 2 đợt (Những năm nào cây sai quả cũng cần tăng lượng phân lên để bổ sung dưỡng chất cho cây). Bên cạnh việc bón phân hoá học NPK, người dân cũng nên bổ sung phân hữu cơ từ 2 - 3 lần 1 năm để giúp cải tạo đất, giúp đất tơi xốp ngoài việc cung cấp thêm dinh dưỡng, khoáng chất cần thiết cho cây.
Cách chăm sóc cây lựu Peru
Cắt tỉa: Hoa lựu Peru hình thành trên chồi mới ở đầu cành chứ không phải trên cành thân gỗ già. Do đó, phải hạn chế cắt tỉa sâu trong mùa đông khi cây ngủ đông. Hoa hầu hết sẽ hình thành trên các nhánh 2 - 3 năm tuổi, vì vậy người dân cần chọn lọc thật kỹ lưỡng khi muốn cắt tỉa cành. Trong năm đầu tiên sau khi trồng cây người dân không nên cắt tỉa nhằm giúp cây non có thời gian để phát triển thân lá và bộ rễ khỏe mạnh. Khi trồng cây lựu dạng bụi, tốt hơn là để cây phát triển 3 - 6 thân chính mọc từ gốc. Vào mùa đông khi cây ở trạng thái ngủ đông, người dân chỉ cắt tỉa để tạo hình cho cây, nếu cắt cánh quá nhiều có thể làm giảm khả năng đậu quả vào năm sau. Chỉ thực hiện việc cắt tỉa khi cây được 2 - 4 tuổi và cao ít nhất 1 - 1,5m là tốt nhất.
Thụ phấn cho hoa lựu Peru
Việc thụ phấn cho hoa có thể nhờ ong hay côn trùng, tuy nhiên không phải lúc nào cũng đơn giản như vậy. Vì thế, người dân có thể thụ phấn cho hoa bằng tay để đảm bảo cho ra quả tốt hoặc khuyến khích nhiều loài thụ phấn tới giúp đỡ bằng cách trồng các loại cây có khả năng thu hút các loài côn trùng đến thụ phấn cho hoa. Việc thụ phấn bằng tay nên được thực hiện khi hoa nở vào buổi sáng, lựa chọn những bông hoa lựu Peru có sẵn phấn hoa để thu thập sau đó sử dụng tăm bông hoặc cọ mềm để thu thập phấn hoa, sau đó phủi bụi lên bên trong bông hoa ở vị trí nhị hoa. Chuyển sang bông hoa tiếp theo với một ít phấn hoa từ bông hoa trước và lặp lại điều này một lần nữa. Bên dưới nhị hoa có một vết sưng ở giữa gọi là nhụy, ta cần phủ phấn hoa lên đầu nhụy, đặc biệt là xung quanh phần trung tâm, phấn hoa sẽ đi vào lỗ nhỏ ở trung tâm của nhụy và đi vào bầu nhụy của hoa, cuối cùng sẽ trở thành quả.
Khi quả đã bắt đầu hình thành, người dân cần đảm bảo cây lựu không bị khô hạn. Để nuôi quả cây sẽ cần độ ẩm, nếu không cung cấp đủ nước thì cây lựu Peru sẽ rụng quả sớm. Tuy nhiên, nếu quá dư thừa nước hoặc lượng nước quá nhiều trong một thời gian dài như mưa dài ngày sẽ khiến trái lựu bị nứt vỏ.
Thu hoạch quả lựu Peru
Đến năm thứ 2 trở đi sau khi trồng, cây sẽ cho thu hoạch lứa đầu tiên. Từ khi ra quả đến khi thu hoạch khoảng vài tháng. Quả lựu khi chín sẽ chuyển sang màu đỏ hồng hoặc vàng. Quả to và căng bóng cầm chắc tay là ta đã có thể thu hái. Nên tiến hành thu hái vào lúc trời nắng ráo và tránh lúc trời mưa quả ăn sẽ nhạt. Thu hái xong tiến hành bảo quản ở nơi thoáng mát sẽ giúp quả được tươi lâu hơn.
Dựa vào đặc điểm và điều kiện sinh trưởng, phát triển của cây Lựu Peru người dân tỉnh Hà Giang có thể lựa chọn loại cây ăn quả này để trồng thử nghiệm ở các vùng có điều kiện đáp ứng tương tự như điều kiện khí hậu, đất đai, thổ nhưỡng... mang lại hiệu quả trong phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
Nguồn tin:
