Ngày Tiêu chuẩn Thế giới năm 2024 sẽ đặc biệt quan trọng khi tập trung vào một trong những mục tiêu phát triển bền vững quan trọng: Mục tiêu số 9 - Công nghiệp, Đổi mới và Cơ sở hạ tầng bền vững trong thời đại trí tuệ nhân tạo (AI). Đây không chỉ là cơ hội để vinh danh những đóng góp quan trọng của hàng ngàn chuyên gia trong lĩnh vực tiêu chuẩn hóa mà còn là dịp để đánh giá những tiềm năng và thách thức mà trí tuệ nhân tạo mang lại cho nền công nghiệp toàn cầu.
Từ năm 1970, ngày 14 tháng 10 hàng năm được chọn làm Ngày Tiêu chuẩn Thế giới bởi ba tổ chức hàng đầu trong lĩnh vực tiêu chuẩn hóa quốc tế: Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế (IEC), Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) và Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU). Mục đích của ngày này là tôn vinh vai trò quan trọng của tiêu chuẩn trong việc đảm bảo sự phát triển bền vững và an toàn cho con người cũng như các ngành công nghiệp.
Năm 2024, Ngày Tiêu chuẩn Thế giới đặc biệt tập trung vào mục tiêu phát triển bền vững số 9, nhấn mạnh vai trò của công nghiệp, đổi mới và cơ sở hạ tầng trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Trí tuệ nhân tạo là một phần không thể thiếu của cuộc cách mạng này, với khả năng mang lại những thay đổi đột phá cho năng lực sản xuất và khả năng cạnh tranh của các quốc gia. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, AI cũng đặt ra nhiều thách thức về quyền riêng tư, an ninh việc làm và nhu cầu xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật mới.
Trí tuệ nhân tạo, với sự phát triển vượt bậc trong những năm gần đây, đang trở thành công nghệ cốt lõi trong nhiều ngành công nghiệp. AI không chỉ góp phần tăng cường năng suất lao động mà còn tạo ra các giải pháp thông minh trong nhiều lĩnh vực như y tế, tài chính, giao thông và năng lượng. Tuy nhiên, việc ứng dụng AI vào các lĩnh vực này đòi hỏi phải có những tiêu chuẩn quốc tế và quốc gia phù hợp để đảm bảo an toàn và bảo mật.
Trên thế giới, nhiều quốc gia đã công bố các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến trí tuệ nhân tạo, nhằm đảm bảo sự phát triển và ứng dụng AI theo hướng bền vững. Tuy nhiên, tại Việt Nam, quá trình tiêu chuẩn hóa trí tuệ nhân tạo vẫn còn hạn chế, chưa có những tiêu chuẩn cụ thể nào cho lĩnh vực này. Để định hình rõ hơn về công nghệ lõi của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, việc xây dựng các tiêu chuẩn AI là vô cùng cần thiết. Điều này không chỉ giúp định hướng cho quá trình phát triển AI trong nước mà còn giúp Việt Nam hòa nhập với xu hướng toàn cầu.
Mặc dù vẫn còn nhiều khó khăn, Việt Nam đã bắt đầu triển khai các tiêu chuẩn liên quan đến trí tuệ nhân tạo. Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13903:2023 (ISO/IEC TR 24028:2020) về Công nghệ thông tin - Trí tuệ nhân tạo - Tổng quan về tính đáng tin cậy trong AI là một trong những ví dụ tiêu biểu. Tiêu chuẩn này, do Viện Công nghiệp Phần mềm và Nội dung số Việt Nam biên soạn và Bộ Khoa học và Công nghệ công bố, đưa ra các khái niệm cơ bản về AI và các phương pháp tiếp cận để đánh giá tính khả dụng, an toàn, và độ tin cậy của các hệ thống AI.
Tuy nhiên, các tiêu chuẩn hiện có vẫn chưa theo kịp tốc độ phát triển nhanh chóng của AI trên thế giới. Do đó, Bộ Thông tin và Truyền thông đã xây dựng dự thảo Tiêu chuẩn quốc gia về AI, tập trung vào quy trình vòng đời và yêu cầu chất lượng. Dự thảo này bao gồm hai phần chính: siêu mô hình chất lượng và độ bền vững. Mục tiêu là tạo ra một khung tiêu chuẩn rõ ràng, giúp định hướng cho việc phát triển và ứng dụng AI một cách bền vững.
Bên cạnh việc xây dựng các tiêu chuẩn, Việt Nam cũng đang tích cực quảng bá và triển khai các sáng kiến liên quan đến AI thông qua các sự kiện quốc tế. Triển lãm Quốc tế Điện tử và Thiết bị thông minh Việt Nam 2024 là một trong những sự kiện quan trọng, nơi các công nghệ tiên tiến, đặc biệt là AI, sẽ được trưng bày và giới thiệu. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp trong và ngoài nước gặp gỡ, trao đổi và thảo luận về các xu hướng mới trong ngành công nghiệp AI.
Ngày Tiêu chuẩn Thế giới năm 2024, với chủ đề "Công nghiệp, Đổi mới và Cơ sở hạ tầng bền vững trong thời đại trí tuệ nhân tạo", nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng các tiêu chuẩn để thúc đẩy sự phát triển bền vững. Trong bối cảnh AI đang ngày càng trở thành nền tảng của nhiều ngành công nghiệp, việc xây dựng các tiêu chuẩn phù hợp không chỉ giúp đảm bảo an toàn, bảo mật mà còn tạo điều kiện cho sự phát triển công nghệ này một cách bền vững và hiệu quả. Việt Nam, mặc dù còn nhiều thách thức, đã bắt đầu tiến những bước đầu tiên trong việc tiêu chuẩn hóa AI, nhằm tạo ra một môi trường thuận lợi cho việc ứng dụng công nghệ vào phát triển kinh tế - xã hội.
Nguồn tin: