Quy trình nhân nuôi một số thiên địch có thể nhân rộng, ứng dụng trong hoạt động sản xuất trên một số cây trồng, góp phần phát triển nông nghiệp an toàn, bền vững.
Tây Ninh là tỉnh thuộc miền đông Nam Bộ, có đất đai rộng lớn, khí hậu thuận lợi cho canh tác nông nghiệp. Đất bazan ở Tây Ninh phù hợp để trồng các loại cây công nghiệp và cây ăn quả, với những sản phẩm nông nghiệp chủ lực như mãng cầu, mía đường, sắn, cao su,.. Tây Ninh cũng xác định phát triển nông nghiệp công nghệ cao theo chuỗi giá trị là một trong những đột phá của chiến lược kinh tế của tỉnh.
Hiện nay, tại Tây Ninh, tổng diện tích cây trồng ứng dụng công nghệ cao là hơn 120 ngàn ha. Mô hình chủ yếu là công nghệ tưới phun mưa, nhỏ giọt kết hợp bón phân tự động,… Bên cạnh đó là một số công nghệ sinh học được ứng dụng trong phòng trừ sâu bệnh (thiên địch, hoạt chất sinh học…).
Xác định việc nghiên cứu khai thác lợi dụng thiên địch tự nhiên, để phòng chống sâu hại hiệu quả là một hướng quan trọng trong phát nông nghiệp an toàn, bền vững, UBND tỉnh Tây Ninh đã phê duyệt triển khai đề tài “Nghiên cứu bộ thiên địch cho Nông nghiệp công nghệ cao”, do Công ty TNHH nghiên cứu, ứng dụng mía đường Thành Công thực hiện. Theo đó, thiên địch sẽ được nhân nuôi thành số lượng lớn và phóng thả chúng vào những nơi cần thiết. Các chủng thiên địch có sẵn ở địa phương được ưu tiên sử dụng để nâng cao khả năng thích ứng của côn trùng khi phóng thả.
Cụ thể, nhóm đã theo dõi diễn biến côn trùng gây hại trong nhà lưới trồng dưa lưới, một loại cây có giá trị kinh tế cao và ghi nhận một số sâu bệnh thường gặp như bọ phấn trắng, rầy mềm, sâu xanh hai sọc, bọ trĩ,... Đồng thời, nhóm điều tra thành phần thiên địch tại địa phương trên cây dưa lưới và nhận thấy có các loài thiên địch như bọ xít mắt to Geocoris sp, bọ xít hoa gai Eocanthecona furcellata, bọ xít xanh macrolophos sp, ong ký sinh rầy mềm Aphidius sp, ong ký sinh bọ phấn trắng Encarsia sp.
Nhóm nghiên cứu đã xây dựng quy trình nhân nuôi năm loài thiên địch nói trên. Trong đó, bọ xít mắt to (ăn nhiều loại côn trùng gây hại, như rầy mềm, bọ trĩ, sâu non của bướm và bọ cánh cứng nhỏ, bọ phấn trắng,…) và bọ xít hoa gai (thiên địch tự nhiên của nhiều loài sâu hại như sâu xanh, khoang, ăn lá, cuốn lá, rầy nâu, bọ trĩ,…) được bắt từ tự nhiên và nhân nuôi trong hộp nhựa vuông bằng thức ăn hỗn hợp gồm trứng kiến, sâu quy, trứng ngài gạo. Để rau càng cua vào đáy hộp tạo môi trường trú cho bọ xít, 4 -5 ngày thay rau/lần. Đến giai đoạn trưởng thành, tiến hành bắt cặp (con đực và cái cho sinh sản) và chuyển sang hộp nhựa khác. Cho các tấm vải nỉ xuống đáy hộp cho bọ xít đẻ trứng, sau đó thu trứng và tiếp tục nhân nuôi.
Đối với nhân nuôi bọ xít xanh (một loài thiên địch quan trọng trong việc kiểm soát các loài sâu hại như bọ phấn trắng, rệp, nhện đỏ,…), nhóm sử dụng cây cà chua làm môi trường sinh sống và nhân sinh khối. Bọ xít (gồm cả đực và cái, được thu thập trên cây bầu), rồi thả lên cây cà chua (sau 35 ngày gieo trồng) cho giao phối và đẻ trứng. Sau 24 giờ, bắt bọ xít sang chậu cây cà chua khác để theo dõi sự phát triển của ấu trùng, trứng trên các chậu cà chua đã được bọ xít xanh đẻ trứng. Sau đó thu trứng và tiếp tục nhân nuôi, cho ăn thức ăn hỗn hợp trứng kiến, sâu quy, trứng ngài gạo.
Với ong ký sinh rầy mềm (Aphidius sp.) là một nhóm côn trùng ký sinh, được sử dụng rộng rãi trong kiểm soát sinh học, để đối phó với rầy mềm (Aphididae), một trong những loài gây hại nghiêm trọng trên cây trồng, nhóm chọn cây thuốc lá để làm môi trường sinh sống và nhân sinh khối. Nguồn rầy mềm tự nhiên thu thập trên cây đậu bắp, khổ qua, bầu bí, mướp, và nguồn ong ký sinh rầy mềm thả vào cây thuốc lá trong lồng lưới. Ong ký sinh đẻ trứng vào rầy mềm, rầy mềm bị ký sinh sẽ sưng lên, hóa thành các thể nhộng cứng màu vàng, nâu hoặc đen. Sau hai tuần, ong ký sinh trưởng thành sẽ nở từ các nhộng và sẵn sàng ký sinh tiếp. Thu các nhộng ký sinh và nhiễm lên các đợt rầy mềm mới.
Ở ong ký sinh bọ phấn trắng, thường được sử dụng trong kiểm soát sinh học để đối phó với bọ phấn trắng, cây thuốc lá được chọn làm môi trường sinh sống và nhân sinh khối. Thu thập nguồn bọ phấn trắng tự nhiên thả vào các lồng nuôi cây thuốc lá. Sau một tuần nhiễm bọ phấn trắng, thả ong ký sinh bọ phấn trắng vào. Ong đẻ trứng vào ấu trùng bọ phấn trắng. Khi các ấu trùng bọ phấn trắng bị ký sinh chuyển sang màu xám đen, tiến hành thu và nhiễm lên các đợt bọ phấn trắng mới.
Theo nhóm tác giả, quy trình nhân nuôi sản xuất công nghiệp các loài thiên địch nói trên, có thể nhân rộng, ứng dụng cho người dân, doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất trên một số cây trồng như hoa màu, rau, quả, nhất là trong canh tác dưa lưới trong nhà lưới.
Nguồn tin:
https://khoahocphattrien.vn/ |