Dưa leo đơn tính cái (chỉ sinh ra hoa cái) là loại cây thích hợp trồng trong nhà màng do không cần thụ phấn vẫn đậu quả và cho năng suất cao hơn giống dưa leo trồng ngoài đồng ruộng 20-30%.
Giá bán dưa leo đơn tính cái trồng trong nhà màng cũng đắt hơn dưa leo trồng ở đồng ruộng từ 10-15%.
Tuy nhiên, các nghiên cứu trong nước liên quan đến dưa leo đơn tính cái hiện nay chủ yếu theo hướng khảo nghiệm giống, rất ít nghiên cứu tìm hiểu việc chọn tạo giống thích nghi với khí hậu trong nhà màng. Vì vậy, Trung tâm Công nghệ sinh học TPHCM đã thực hiện đề tài lai tạo và đánh giá tổ hợp lai dưa leo đơn tính cái thích nghi với canh tác trong nhà màng trên địa bàn Thành phố.
Từ 20 giống dưa leo thế hệ F nhập khẩu có nguồn gốc từ Hà Lan, Israel, Nga, Nhật, Thái Lan, Hàn Quốc, Mỹ, nhóm đã tạo được tám dòng dưa leo đơn tính (từ DL01 đến DL08) tự phối đến thế hệ F9. Các dòng này sinh trưởng phát triển tốt: số quả từ 12,9 – 39,2 quả/cây, chiều dài quả từ 8,4 – 22,1 cm, khối lượng quả từ 34,8 – 110,3 g, năng suất từ 31,15 – 36,39 tấn/ha.
Do dưa leo được trồng trong nhà màng nên không bị sâu hại, chủ yếu mắc bệnh phấn trắng và bệnh sương mai. Trong đó, có bốn dòng (DL02, 03, 04, 05) có tỷ lệ bệnh phấn trắng thấp hơn giống đối chứng Vino157 và bốn dòng (DL01, 02, 03, 05) bị bệnh sương mai thấp hơn giống đối chứng.
Giống dưa leo đơn tính cái thích hợp trồng trong nhà màng. Ảnh: NNC
Theo nhóm nghiên cứu, các dòng dưa leo đơn tính cái trong thí nghiệm có năng suất tương đương 70-80,5% so với thế hệ F1 của giống đối chứng. Nguyên nhân là do dòng thuần được chọn lọc qua nhiều thế hệ sẽ bị thoái hóa và cho năng suất thấp. Khi lai các dòng thuần với nhau thì con lai thế hệ F1 sẽ thể hiện ưu thế khỏe và năng suất cao.
Do đó, nhóm tiếp tục cho lai tạo giữa các dòng DL ít mắc bệnh và đánh giá các tổ hợp lai mới. Kết quả, có bốn tổ hợp lai triển vọng, gồm THL10 cho năng suất cao hơn giống đối chứng và THL1, THL2, THL26 cho năng suất tương đương giống đối chứng.
Qua hai vụ khảo nghiệm, THL10 và THL26 có triển vọng nhất để chọn làm giống mới và thương mại hóa. Trong đó, THL10 cho năng suất vượt từ 7-7,5% so với giống đối chứng. THL26 có năng suất tương đương giống đối chứng, quả ngắn thích hợp để ăn tươi.
Theo nhóm nghiên cứu, giá thành sản xuất hạt giống dưa leo đơn tính cái thấp hơn so với hạt giống nhập khẩu. Dự kiến, chi phí sản xuất khoảng 500 - 600 đồng/hạt, so với giống nhập khẩu từ 2.000 - 3.000 đồng/hạt.
Đề tài đã được Sở KH&CN TPHCM nghiệm thu, kết quả đạt, góp phần cung cấp thêm giống cây rau màu mới cho khu vực TPHCM và các tỉnh lân cận.
Tin đăng KH&PT số 1333 (số 9/2025
Nguồn tin:
.jpg)
