Các chất kháng sinh bổ sung vào thức ăn chăn nuôi đã được sử dụng để kích thích sinh trưởng, tăng hiệu quả sử dụng thức ăn và phòng bệnh cho vật nuôi. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng việc sử dụng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi đã gây ảnh hưởng đến chức năng gan thận; tăng hiện tượng dị ứng; xuất hiện và lan truyền hiện tượng kháng kháng sinh ở vi khuẩn; gây khó khăn cho điều trị bệnh ở người và vật nuôi... Không cho phép sử dụng kháng sinh trở thành xu thế tất yếu trên thế giới mặc dù sẽ gây ra các thiệt hại đáng kể cho người chăn nuôi bởi vì kháng sinh làm tăng hiệu quả chăn nuôi như: tăng trưởng tốt hơn, ngăn ngừa một số bệnh như viêm ruột hoại tử, nhiễm trùng do E. Coli, viêm phổi, vi khuẩn gây tiêu chảy...
Giải pháp có tính lợi thế cao nhất là sử dụng các loại thảo dược có tính kháng khuẩn để tận dụng được nguồn tài nguyên cây thuốc phong phú tại Việt Nam. Tuy nhiên để sử dụng phải nghiên cứu nhiều yếu tố như: phương pháp chiết, dạng sử dụng… để bảo toàn tính kháng khuẩn và tăng cường hoạt động và số lượng hệ vi sinh vật có lợi, hạn chế sự phát triển của vi sinh vật gây bệnh khi bổ sung vào thức ăn chăn nuôi. Dự án sản xuất thử nghiệm chế phẩm thảo dược có hoạt tính kháng khuẩn sử dụng thay thế kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi được sử dụng công nghệ chiết cao dược liệu bằng dung môi nước, một phương pháp đã được ứng dụng nhiều trong sản xuất nguyên liệu làm thực phẩm chức năng sử dụng trên người để giải quyết các vấn đề như: giữ nguyên tác dụng kháng khuẩn của thảo dược, ổn định dược chất, dùng hiệu quả khi bổ sung vào thức ăn chăn nuôi và có khả năng thay thế kháng sinh, tuyên truyền quảng bá về hiệu quả của các giải pháp thay thế kháng sinh nhằm hạn chế sử dụng kháng sinh bừa bãi và hạn chế hiện tượng kháng kháng sinh.
Xuất phát từ thực tiễn trên, TS. Nguyễn Tài Năng cùng nhóm nghiên cứu tại trường Đại học Hùng Vương thực hiện đề tài “Sản xuất thử nghiệm chế phẩm thảo dược có hoạt tính kháng khuẩn sử dụng trong thức ăn chăn nuôi” với mục tiêu sản xuất được một số chế phẩm có hoạt tính kháng khuẩn và có thể sử dụng rộng rãi trong thức ăn cho lợn và gia cầm.
Sau thời gian nghiên cứu, đề tài đã thu được những kết quả như sau:
Dự án đã đánh giá hoạt tính kháng khuẩn invitro và invivo trên đường tiêu hóa chuột của 9 loại thảo dược, đã lựa chọn được 4 loại với phương pháp chiết trong dung môi nước để phục vụ sản xuất là: riềng, rẻ quạt, cỏ xước, cỏ sữa. Đề xuất thành phần chế phẩm gồm 3 loại thảo dược: cho gia cầm gồm: riềng, rẻ quạt, cỏ sữa; cho lợn gồm: riềng, cỏ xước, cỏ sữa.
Dự án đánh giá được vùng trồng dược liệu tại 4 tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Hòa Bình, Vĩnh Phúc đều phù hợp để hình thành vùng dược liệu. Phân tích chất lượng dược liệu đầu vào sản xuất, xây dựng và ban hành bộ tiêu chuẩn cơ sở dược liệu phục vụ sản xuất. Hoàn thiện và công bố 04 quy trình sản xuất cao bột 14 (đề xuất tỷ lệ dung môi, phương pháp chiết – sấy, tá dược sử dụng), xây dựng bộ tiêu chuẩn cơ sở của cao bột. Kiểm tra chất lượng cao riềng, cao rẻ quạt, cao cỏ xước, cao cỏ sữa, sản xuất được 781,6kg cao.
Thí nghiệm trên lợn và gà thịt để lựa chọn công thức chế phẩm, công thức tá dược, hoàn thiện quy trình, xây dựng và ban hành 02 quy trình sản xuất, 02 tiêu chuẩn cơ sở của chế phẩm thảo dược dùng bổ sung trong thức ăn cho lợn và gia cầm. Tổ chức khảo nghiệm hiệu quả của chế phẩm trên lợn và gia cầm, kết quả cho thấy chế phẩm có thể thay thế kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi về các chỉ tiêu: khả năng bảo hộ, tỷ lệ nuôi sống, sinh trưởng, tiêu tốn thức ăn.
Sản xuất thử nghiệm được 900kg chế phẩm cho lợn và gia cầm, mỗi loại 450kg. Chế phẩm sản xuất được phân tích kiểm tra chất lượng. Sản xuất thử nghiệm được 600 tấn thức ăn bổ sung chế phẩm thảo dược gồm 300 tấn thức ăn cho gà và 300 tấn thức ăn cho lợn. Thức ăn được sản xuất đảm bảo các tiêu chuẩn dinh dưỡng cho vật nuôi.
Xây dựng 4 mô hình nuôi thử nghiệm bằng thức ăn bổ sung chế phẩm thảo dược trên lợn thịt (2 mô hình, 1000 con/mô hình tại Hưng Yên) và gà thịt lông màu (2 mô hình, 10.000 con/mô hình tại Phú Thọ và Vĩnh Phúc). Các chỉ tiêu kết quả mô hình cho thấy chế phẩm thảo dược sử dụng có khả năng thay thế và đảm bảo hiệu quả kinh tế so với sử dụng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi theo quy định hiện hành.
Đào tạo tập huấn được 46 cán bộ kỹ thuật và công nhân tham gia sản xuất thử nghiệm chế phẩm và thức ăn bổ sung chế phẩm thảo dược, đào tạo 1 thạc sĩ chăn nuôi, 1 kỹ sư chăn nuôi, 1 bác sĩ thú y. Công bố 2 bài báo trên tạp chí chuyên ngành. Tổ chức 2 hội thảo khoa học về thức ăn chăn nuôi thế hệ mới và hiệu quả sử dụng chế phẩm thảo dược với 89 khách mời là các nhà khoa học, doanh nghiệp – đại lý sản xuất kinh doanh thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, người chăn nuôi.
Tổ chức được 3 Hội thảo khách hàng với 195 người tham dự để quảng bá về hiệu quả, tác dụng các sản phẩm của dự án và tuyên truyền giải pháp sử dụng thảo dược thay thế kháng sinh trong chăn nuôi.
Có thể tìm đọc toàn văn báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 23265/2023) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.
Nguồn tin:
.jpg)
