Trong những năm gần đây, thành phố Hà Giang có nhiều chính sách để khuyến khích phát triển chăn nuôi, trong đó có chăn nuôi lợn đen. Theo các số liệu thống kê cho thấy, hiện nay chăn nuôi lợn đen chiếm khoảng trên 55% tổng số đàn lợn của thành phố Hà Giang. Vì thế, chăn nuôi lợn đen đóng vai trò rất lớn trong việc đem lại giá trị cho ngành chăn nuôi lợn của thành phố.
Lợn đen thành phố Hà Giang, có ngoại hình lông đen, dày và ngắn, da thô, tai nhỏ cúp, mõm dài trung bình. Thường gặp ở hai hình dáng ngoại hình, một loại 4 chân trắng và có đốm trắng ở trán và mõm, một loại đen tuyền. Chất lượng thịt lợn đen có tỷ lệ móc hàm trung bình là 78,33%, tỷ lệ thịt xẻ trung bình là 66,02%. Dày mỡ lưng trung bình 15,84mm, tỷ lệ thịt nạc tương đương với các giống lợn nội Việt Nam, trung bình là 37,77%, tỷ lệ mỡ trung bình là 38,81%. Diện tích cơ thăn trung bình là 23,95cm2, tỷ lệ xương là 12,8%. Tỷ lệ protein thô giữa thịt thăn của giống lợn đen nuôi tại Hà Giang không khác so với thịt mông (20%),… Lợn đen có màu sắc thịt thăn và thịt mông cũng như thịt rọi ba chỉ được đánh giá đẹp hơn, thịt có mùi thơm hơn và ngọt hơn so với thịt lợn ngoại tại Hà Giang,…
Thịt lợn đen thành phố Hà Giang đã được cấp Nhãn hiệu chứng nhận (NHCN) năm 2020, tạo cơ hội cho người dân địa phương phát triển, nâng cao chất lượng sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, đáp ứng nhu cầu ẩm thực của người dân và du khách gần xa. NHCN “Thịt lợn đen thành phố Hà Giang” đã có những tác động tích cực tới người dân địa phương, góp phần tăng giá trị sản phẩm, thông qua việc sử dụng quyền sở hữu trí tuệ (SHTT) như một công cụ hữu hiệu. Thông qua các hoạt động của dự án như: Việc xây dựng và ban hành quy chế quản lý và sử dụng NHCN “Thịt lợn đen thành phố Hà Giang”; quy trình kỹ thuật chăn nuôi, giết mổ, chế biến, bảo quản và đóng gói thịt lợn đen hiện hành; quy trình cấp và thu hồi, xây dựng và ban hành bộ nhận diện thương hiệu “Thịt lợn đen thành phố Hà Giang”; xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm,... đã tạo cơ sở để thành phố quy hoạch phát triển chăn nuôi, khoanh vùng chăn nuôi lợn đen. Sản phẩm “Thịt lợn đen thành phố Hà Giang” bước đầu đã khẳng định được danh tiếng trên thị trường bằng chất lượng, đây cũng là đặc sản có tiềm năng, được thành phố có kế hoạch mở rộng sản xuất trong tương lai cùng với việc quy hoạch và quản lý chặt chẽ, nhằm duy trì chất lượng sản phẩm, bảo vệ quyền sở hữu và quyền sử dụng NHCN.
Bên cạnh những giá trị mà NHCN mang lại, thì hiện nay công tác quản lý và phát triển NHCN “Thịt lợn đen thành Phố Hà Giang” đang gặp phải một số khó khăn như: NHCN có vùng bản đồ sản xuất sản phẩm mang NHCN thuộc 6 xã, phường của thành phố Hà Giang (Xã Phương Độ, xã Phương Thiện, xã Ngọc Đường, phường Quang Trung, phường Ngọc Hà và phường Minh Khai). Tuy nhiên, hiện nay mới chỉ cấp quyền sử dụng NHCN cho 01 đơn vị và chưa có các hoạt động để nhân rộng việc cấp quyền sử dụng NHCN, mặc dù vùng địa lý, số cơ sở chăn nuôi sản phẩm trên địa bàn là tương đối lớn. Việc hệ thống các công cụ quản lý NHCN chưa được ban hành đầy đủ gây ra những khó khăn nhất định cho quá trình quản lý NHCN sau khi được bảo hộ. Việc quảng bá và giới thiệu sản phẩm thịt lợn đen mang NHCN chủ yếu được triển khai trong quá trình thực hiện các thủ tục bảo hộ NHCN. Do đó, sau khi NHCN được bảo hộ thành công, sản phẩm chưa được người tiêu dùng biết đến nhiều, vì vậy, các hoạt động quảng bá và giới thiệu sản phẩm được triển khai một cách mạnh mẽ, đồng bộ với hệ thống nhận diện thương hiệu đã được xây dựng và vận hành thử nghiệm trong thực tế và mới chỉ dừng lại ở việc xây dựng tờ rơi, poster và tem nhãn ở mức đơn giản. Bên cạnh đó, hệ thống nhận diện thương hiệu sau một thời gian sử dụng cần có sự đánh giá về hiệu quả sử dụng và có sự điều chỉnh, nâng cấp để phù hợp hơn với bối cảnh phát triển của sản phẩm. Ngoài ra, cơ quan quản lý NHCN của địa phương chưa có nhiều kinh nghiệm trong quản lý và phát triển NHCN, nhất là trong bối cảnh vùng sản xuất mang NHCN được trải dài trên địa bàn nhiều xã, phường của thành phố; các hoạt động kiểm soát đối với tổ chức đã được cấp quyền sử dụng chưa được triển khai thực hiện, việc sử dụng NHCN chưa đạt hiệu quả cao như mong muốn.
Trước thực tế trên, công ty TNHH Nghiên cứu và Đầu tư S&D đã được UBND tỉnh Hà Giang phê duyệt thực hiện dự án: Quản lý và Phát triển Nhãn hiệu chứng nhận “Thịt lợn đen thành phố Hà Giang” cho sản phẩm thịt lợn đen thành phố Hà Giang.
Đơn vị chủ trì đã tiến hành điều tra, khảo sát đánh giá thực trạng quản lý và sử dụng NHCN “Thịt lợn đen thành phố Hà Giang” sau khi được bảo hộ; qua đó cho thấy, sau khi NHCN được cấp văn bằng bảo hộ, địa phương đã có nhiều chính sách khuyến khích, hỗ trợ để mở rộng quy mô, tăng cường liên kết tiêu thụ sản phẩm; công tác quản lý và sử dụng NHCN đã được thực hiện nhưng còn nhiều hạn chế do chưa ban hành đầy đủ hệ thống các công cụ quản lý. Để góp phần phát triển thị trường cho sản phẩm một cách bền vững, đơn vị chủ trì đã tiến hành nghiên cứu thị trường và đưa ra các phương án thương mại hoá cho sản phẩm được bảo hộ NHCN “Thịt lợn đen thành phố Hà Giang”; trên cơ sở đó, dự án đã tiến hành kết nối 01 kênh tiêu thụ giữa 02 cơ sở sản xuất và 01 hộ kinh doanh là chủ sở hữu cửa hàng thực phẩm sạch tại Hà Nội. Qua đó, sản phẩm thịt lợn đen thành phố Hà Giang đã được bán, giới thiệu tới đông đảo người tiêu dùng của thành phố Hà Nội thông qua hệ thống giới thiệu sản phẩm của cửa hàng thực phẩm sạch, là cơ sở, tiền đề để các cơ sở sản xuất, hộ chăn nuôi mở rộng phát triển thị trường trong nước thời gian tới.
Đơn vị chủ trì tiến hành đánh giá hệ thống các công cụ quản lý NHCN đã được cơ quan quản lý ban hành là: Quy chế quản lý và sử dụng; quy trình cấp và thu hồi quyền sử dụng. Bên cạnh đó, để hoàn thiện hệ thống các công cụ phục vụ công tác quản lý NHCN, đã ban hành 02 văn bản gồm: Quy chế quản lý và sử dụng tem, nhãn, bao bì sản phẩm và quyền tự in tem, nhãn, bao bì sản phẩm; quy trình kiểm soát việc sử dụng NHCN và chất lượng sản phẩm mang NHCN.
Nhằm nâng cao hơn nữa công tác quảng bá, phát triển NHCN “Thịt lợn đen thành phố Hà Giang” sau khi được bảo hộ, hệ thống nhận diện thương hiệu cho sản phẩm mang NHCN đã được bổ sung, nâng cấp phù hợp với tiềm năng phát triển cũng như nhu cầu sử dụng của các tổ chức, cá nhân. Hệ thống nhận diện được xây dựng đầy đủ các nội dung theo yêu cầu gồm: Các quy định về sử dụng hình ảnh logo, hệ thống tem nhãn, bao bì sản phẩm; hệ thống nhận diện trong công tác truyền thông,… Bên cạnh đó, dự án cũng đã tiến hành xây dựng và sản xuất công cụ quảng bá, truyền thông, giới thiệu sản phẩm mang NHCN thông qua các hoạt động: Xây dựng, cập nhật thông tin, hình ảnh; quản trị và vận hành hệ thống website quảng bá và giới thiệu sản phẩm được bảo hộ NHCN đã tiến hành cập nhật 10 bài tin tức, khoảng 50 hình ảnh có liên quan đến NHCN “Thịt lợn đen thành phố Hà Giang”, bản đồ vùng địa lý vùng sản xuất sản phẩm mang NHCN; viết bài đăng báo giới thiệu và quảng bá về sản phẩm được bảo hộ NHCN,… Ngoài ra, đơn vị chủ trì đã phối hợp với Phòng Kinh tế thành phố tổ chức tập huấn nhằm nâng cao kiến thức về SHTT và NHCN “Thịt lợn đen thành phố Hà Giang” kỹ năng xây dựng, phát triển và bảo vệ thương hiệu sản phẩm mang NHCN. Thông qua các hoạt động truyền thông được thực hiện góp phần giới thiệu, quảng bá sản phẩm thịt lợn đen thành phố Hà Giang đến với đông đảo người tiêu dùng trong cả nước.
Triển khai thực hiện các hoạt động quản lý và phát triển NHCN: Đơn vị chủ trì phối hợp với phòng Kinh tế thành phố tổ chức phổ biến cho 50 tổ chức/cá nhân trong vùng bản đồ sản xuất sản phẩm những điều kiện sử dụng NHCN và hướng dẫn chi tiết lập hồ sơ đăng ký quyền sử dụng NHCN. Kết quả, sau khi tiếp nhận hồ sơ đăng ký cấp quyền NHCN “Thịt lợn đen thành phố Hà Giang” của các tổ chức/cá nhân, thẩm định tính hợp lệ của hồ sơ căn cứ vào quy định tại Quy chế quản lý và sử dụng và Quy trình cấp và thu hồi quyền sử dụng NHCN “Thịt lợn đen thành phố Hà Giang” đã cấp quyền sử dụng cho 06 tổ chức/cá nhân đạt yêu cầu. Qua đó, đã góp phần nâng cao công tác quản lý, khai thác và sử dụng NHCN. Đồng thời, đơn vị chủ trì cũng đã tiến hành thu thập thông tin để xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc cho các cơ sở, hộ được cấp quyền sử dụng NHCN. Ngoài ra, đơn vị chủ trì đã xây dựng mô hình liên kết sản xuất với 01 đầu mối tiêu thụ sản phẩm và 01 cơ sở sản xuất, chế biến sản phẩm.
Như vậy, với sản phẩm Thịt lợn đen thành phố Hà Giang được bảo hộ NHCN, giúp các sản phẩm lưu thông trên thị trường đảm bảo những tiêu chí về chất lượng, có thông tin truy xuất nguồn gốc theo những quy cách nhất định và chỉ rõ nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm, giúp cho sản phẩm có sức cạnh tranh hơn so với các sản phẩm cùng loại trên thị trường, từ đó gia tăng giá trị, thúc đẩy phát triển sản phẩm. Qua đó góp phần giới thiệu, quảng bá về sản phẩm thịt lợn đen thành phố Hà Giang đến đông đảo người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh, góp phần phát triển được các mô hình liên kết, tiêu thụ góp phần cải thiẹn và phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương./.
Nguồn tin:
.jpg)
