Ớt chỉ thiên là loại ớt rất cay, được trồng phổ biến ở nước ta. Loại ớt này thường không kén đất trồng, có thể trồng trên đất bãi, đất bồi, đất ruộng, tốt nhất là trồng trên đất màu mỡ thoát nước tốt. Ớt chỉ thiên có thân dưới hóa gỗ, mọc ra nhiều cành, lá hình thuôn dài và nhọn đầu.
Ớt chỉ thiên trồng trên đất ruộng kém hiệu quả.
Không chỉ là một loại gia vị, ớt chỉ thiên còn được biết đến như một loại cây với nhiều công dụng dùng để chữa bệnh. Ớt chỉ thiên được nhiều người ưa chuộng bởi loại ớt này không những là một trong những gia vị của bữa ăn hàng ngày mà còn chứa nhiều hàm lượng dinh dưỡng cao, bên cạnh đó, ớt còn có khả năng làm giảm đau và kích thích sự thèm ăn, giảm béo, hỗ trợ tuần hoàn máu trong cơ thể,…
Trong những năm gần đây, ớt chỉ thiên được mở rộng trồng ở các địa phương nhằm thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng gắn với tái cơ cấu ngành Nông nghiệp. Là giống cây có giá trị kinh tế cao, nên ớt chỉ thiên đã được các doanh nghiệp chủ động phối hợp với chính quyền địa phương khảo sát vùng trồng, đồng thời ký hợp đồng hợp tác phát triển vùng nguyên liệu, thu mua sản phẩm ớt tươi để chế biến, xuất khẩu với 7 hợp tác xã tại tỉnh Hà Giang.
Nhận thấy những lợi ích từ chuỗi liên kết này, đã có hàng trăm hộ dân ở 18 xã thuộc các huyện Vị Xuyên, Quang Bình, Bắc Quang, Yên Minh, thành phố Hà Giang đăng ký tham gia chuỗi liên kết đã thực hiện trồng ớt với diện tích hơn 56ha. Khi tham gia chuỗi liên kết trồng ớt xuất khẩu, người dân được tập huấn kỹ thuật, được trả chậm 50% tiền phân bón, cây giống và được bao tiêu toàn bộ sản phẩm với giá thu mua ớt tươi bình quân từ 17 - 22.000đ/kg. Sau thời gian trồng cho thấy, cây ớt chỉ thiên phù hợp với điều kiện thời tiết, thổ nhưỡng tại Hà Giang do qua 2 đợt rét đậm, rét hại kéo dài kèm theo khô hạn vào dịp trước và sau Tết Nguyên đán, nhưng toàn bộ diện tích cây ớt không bị chết, do đó có thể khẳng định cây ớt là cây chịu lạnh và chịu hạn, khả năng kháng bệnh tốt.
So với việc trồng cây lúa, ngô, lạc, đậu tương thì ớt chỉ thiên đòi hỏi kỹ thuật cao nhất là trong khâu chăm sóc. Tuy nhiên, cây ớt lại có tính ưu việt hơn, mỗi vụ trồng có thể thu hoạch được nhiều lứa ớt kéo dài trong vòng 4 tháng. Do đó, có thể nói, việc đưa cây ớt chỉ thiên vào trồng là hướng đi mới nhằm tạo ra sản phẩm nông nghiệp có chất lượng cao, dần thay đổi thói quen canh tác manh mún của người dân sang trồng tập trung với quy mô lớn, đưa các sản phẩm nông sản của địa phương trở thành hàng hóa, đặc biệt các công ty đứng ra liên kết với người dân nhằm mục tiêu nâng cao chất lượng và tiêu thụ sản phẩm đã thúc đẩy quá trình hợp tác và tiêu thụ sản phẩm, không để lãng phí nguồn đất đai. Với những kết quả bước đầu đã đạt được, người dân có thể mở rộng diện tích canh tác, có thể trồng ớt chỉ thiên với một số kỹ thuật như sau:
Thời vụ trồng ớt: Ớt chỉ thiên có thể trồng được nhiều vụ trong năm, trong đó người dân có thể gieo hạt từ đầu tháng 7 tới cuối tháng 8, trồng từ đầu tháng 8 đến cuối tháng 9, thời gian thu hoạch từ đầu tháng 11 đến tháng 2-3 năm sau. Vụ xuân, người dân có thể gieo hạt từ tháng 1 tới cuối tháng 2 âm lịch và thu hoạch từ tháng 4 tới tháng 8.
Đối với đất trồng: Để đạt hiệu quả cao, đất trồng nên được cày xới, phơi kỹ, làm sạch cỏ và thoát nước tốt. Tiến hành lên luống với mặt luống rộng 1m có chiều cao 20 – 30cm, cày xới sâu từ 20 – 25cm và mương thoát nước rộng 0,4m, nên sử dụng màng phủ nông nghiệp để đậy đất nhằm hạn chế cỏ dại, giảm hao hụt phân bón, nước tưới. Sử dụng vôi bón lót và phân chuồng, 50kg supe lân, 2kg canxium; 10 – 15kg NPK (tỷ lệ 16-16-8) cho 1000m2 đất trồng.
Gieo trồng: Để đảm bảo hạt nảy mầm tốt, cần lựa chọn hạt giống tốt có độ nảy mầm cao, hạt giống sau khi chuẩn bị cần được ngâm ủ để kích thích hạt nảy mầm trong nước ấm 2 sôi, 3 lạnh khoảng 1 giờ, sau đó ủ khăn ẩm trong 3 – 4 ngày, khi thấy hạt nảy mầm gieo trong bầu đất hoặc gieo trên luống đất đã chuẩn bị sẵn (hoặc người dân có thể mua cây con để trồng sẽ tiết kiệm được thời gian hơn). Ớt có thể trồng theo nhiều khoảng cách khác nhau 50 x (30 - 40)cm hoặc 70 x (50 - 60)cm.
Chăm sóc Ớt chỉ thiên: Sau khi trồng từ 3 - 5 ngày, tiến hành trồng dặm cây con. Nếu là mùa mưa cần đảm bảo thoát nước tốt, không để ứ đọng lâu, mùa nắng phải tưới nước đầy đủ. Nếu khô hạn kéo dài thì tưới rãnh (tưới thấm) là phương pháp tốt nhất, khoảng 3 - 5 ngày tưới/lần. Tưới thấm vào rãnh tiết kiệm nước, không văng đất lên lá, giữ ẩm lâu, tăng hiệu quả sử dụng phân bón.
Tỉa nhánh: Ta tiến hành tỉa bỏ các cành, lá dưới điểm phân cành để cây ớt phân tán rộng và gốc được thông thoáng, giúp cây ớt tập trung nuôi các tán bên trên rộng hơn, giúp cây ra nhiều quả hơn, đồng thời, hạn chế sâu bệnh hại và nên tỉa cành lúc trời nắng ráo tránh trời mưa vì ngày mưa cây dễ bị nhiễm trùng, nấm bệnh dễ phát triển. Vì thân cây ớt rất giòn và dễ gãy nên để hạn chế gãy nhánh, có thể dùng cây đỡ và buộc dây nhiều nhánh thành một chùm mà nên để cây thoáng đãng giúp cây dễ quang hợp và cho trái phát triển bình thường.
Cách bón phân: Để Ớt chỉ thiên phát triển tốt, ra trái to, việc bón phân đúng thời điểm cho cây là rất quan trọng. Có thể chia làm 4 lần bón với các loại phân Urê, Kali, NPK 16 -16 - 8 và Calcium nitrat. Cụ thể: Lần 1 (sử dụng 4kg Urê + 3kg Kali + 10kg NPK + 2kg Calcium), lần 2 khi ớt đã đậu trái đều (sử dụng 6kg Urê + 5kg Kali + 10 - 15kg NPK + 2kg Calcium), lần 3 khi bắt đầu thu trái (sử dụng 6kg Urê + 5kg Kali, 10 - 15kg NPK) + 3kg Calcium) và lần 4 khi thu hoạch rộ (sử dụng 4kg Urê + 4kg Kali, 10 -15kg NPK + 3kg Calcium).
Lưu ý: Trong giai đoạn nuôi quả, ớt thường bị thối đuôi do thiếu canxi. Vì vậy, cần phun bổ sung thêm canxi, có thể bằng clorua canxi (CaCl2) phun định kỳ 7-10 ngày/lần. Đồng thời, phun thêm phân vi lượng có Bo để ớt dễ đậu trái và ngừa trái bị sẹo.
Phòng trừ sâu bệnh hại: Người dân cần phòng bệnh cho cây Ớt chỉ thiên bằng cách trồng giống ớt có khả năng chịu bệnh tốt và có độ kháng bệnh cao, nên kiểm tra cây thường xuyên và loại bỏ những lá cây bị nhiễm bệnh để ngăn chặn sự lây lan, cần tránh tưới nước lên lá cây để giảm thiểu môi trường thích hợp cho sự phát triển của nấm và sử dụng thuốc trừ bệnh hóa học phù hợp và tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng để kiểm soát bệnh một cách hiệu quả.
Ớt chỉ thiên thường bị một số loài sâu, bọ như: Bọ trĩ, Sâu xanh đục trái, bọ phấn trắng, sâu ăn tạp, bệnh héo cây con, bệnh héo chết cây, bệnh thán thư. Đối với Bọ trĩ, bọ phấn trắng, bà con có thể dùng Confidor, Admire... để phòng trị; đối với bệnh héo xanh, biện pháp phòng trị là lên luống cao thoát nước tốt, bón vôi, luân canh không trồng họ cà ớt trên ruộng bị nhiễm nặng 2 - 3 năm, nhổ và tiêu huỷ các cây bị bệnh nặng để tránh lây lan; đối với bệnh thối đọt non hại ớt, biện pháp phòng trị là không trồng ớt quá dày, làm cỏ tạo cho ruộng ớt thông thoáng, tránh trồng ớt vào mùa mưa, luống phải cao và thoát nước tốt,...
Thu hoạch ớt: Ớt chỉ thiên trồng được 2 tháng thì ra hoa, đến tháng 3 thì thu được lứa quả đầu tiên. Trên 1 cây ớt có nhiều lứa hoa nở nối tiếp nhau, có quả non, quả đang chín, có quả chín. Vì vậy, vào ngày nắng ráo, tiến hành thu hoạch, lựa chọn những quả chín hay chín vừa bằng cách ngắt cả cuống trái, tránh làm gẫy nhánh. Khi thu hoạch cần đảm bảo đúng thời gian cách ly thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học để đảm bảo cho môi trường và sức khỏe của người tiêu thụ sản phẩm. Sau khi thu hoạch xong bảo quản quả ở nơi thoáng mát, loại bỏ những trái xấu, sâu bệnh hoặc quá chín nhằm giảm thiểu sự lây lan của sâu bệnh.
Có thể nhận thấy, việc trồng và chăm sóc ớt chỉ thiên đúng cách sẽ mang đến một mùa vụ bội thu cho người trồng. Từ những kết quả khả quan bước đầu, mô hình trồng cây ớt chỉ thiên hứa hẹn mở ra hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp, đa dạng sản phẩm xuất khẩu của tỉnh, giúp giải quyết việc làm, tạo thu nhập, xóa đói giảm nghèo và dần thay đổi ý thức sản xuất của người dân…/.
Nguồn tin:
.jpg)
